هر آنچه باید در مورد استارلینک بدانید
در پی قطعی اینترنت و اختلال آن در برخی مناطق ایران به علت اعتراضات گسترده، ایلان ماسک در پاسخ به سوال راجع به فراهم کردن استارلینک برای ایرانیان گفت که «ما در این زمینه برای معافیت از تحریم و راه‌اندازی اینترنت ماهواره‌ای در ایران درخواست خواهیم کرد.» چندی بعد وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرد که با این معافیت موافقت و حالا سرویس استارلینک در ایران فعال شده است. اما استارلینک در حقیقت چیست و چگونه می‌تواند به مردم ایران کمک کند؟
تاریخچه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک
استارلینک یک منظومه ماهواره‌ای است که توسط شرکت هوافضای «اسپیس ایکس» طراحی و توسعه شده است. در سال ۲۰۱۹، اولین ماهواره‌ها به مدار پایینی زمین «Low Earth Orbit» پرتاب شد و در حال حاضر این منظومه ماهواره‌ای متشکل از هزاران ماهواره کوچک است. با پرتاب این ماهواره‌ها، استارلینک قصد دارد یک شبکه اینترنتی در فضا ایجاد کند که می‌تواند سرویس اینترنتی را به روستاها و مناطق دور افتاده و حتی به کشورهای تحت سلطه ستمگران فراهم کند اما بر خلاف سرویسهای عادی که کاربران به وسیله سیم یا کابل فیبر نوری به آنها متصل می‌شوند، استارلینک از سیگنالهای رادیویی استفاده می‌کند و با وجود اینکه معلوم نیست که پوشش استارلینک تا چه حد گسترده خواهد شد، شرکت استارلینک اعلام کرده که پوشش استارلینک تقریباً تمام نقاط جهان را در بر خواهد گرفت.
در ابتدا، استارلینک تنها در نقاط خاصی از آمریکا و کانادا قابل استفاده بود ولی بعد از اینکه روسیه اوکراین را مورد حمله قرار داد و اینترنت را در اوکراین مختل و قطع می‌کرد، ایلان ماسک تهجیزات استارلینک را به اوکراین فرستاد تا مردم و نیروهای اوکراین بتوانند این قطعی‌ها را دور بزنند و به طور دائم به شبکه اینترنت دسترسی داشته باشد. گفته می‌شود که آن سرویس ۱۵۰ هزار کاربر روزانه در اوکراین دارد و شرکت استارلینک بیان کرده است که خدماتش در ۳۲ کشور موجود است.
سرعت استارلینک چقدر است؟
طبق اطلاعات ارائه شده در وبسایت استارلینک، سرعتش در اکثر نقاط بین ۵۰ تا ۱۵۰ مگابیت خواهد بود. با این حال احتمال قطع کامل اینترنت این سرویس هم وجود دارد ولی با افزایش تعداد ماهواره‌ها این مشکل برطرف خواهد شد.
هزینه استفاده از این سرویس
اگرچه هزینه اشتراک به این سرویس در ایران اعلام نشده است، گمان می‌شود که قیمت آن تقریباً معادل هزینه اشتراک در آمریکا خواهد بود که به شرح زیر است:
- هزینه اولیه خرید تهجیزات (دیش و متعلقات آن) – ۵۹۹ دلار
- هزینه به صورت ماهانه – ۱۱۰ دلار
البته استفاده از اینترنت ماهواره‌ای به تجهیزات خاصی نیاز دارد و تنها با استفاده از امکانات نرم‌افزاری امکان اتصال به این شبکه وجود ندارد؛ باید دیش شبیه به رادار و یک گیرنده/فرستنده خاصی استفاده شوند. این سوال نیز مطرح است که استفاده از آن در شرایط قطعی اینترنت چقدر امکان‌پذیر است؟ مقامات ایران در این باره اعلام کرده‌اند که «این شرکت باید از ما مجوز بگیرد» و «اقدام آمریکا برای کاهش تحریم‌های اینترنتی نقض حاکمیت جمهوری اسلامی است و بی پاسخ نخواهد ماند» و متاسفانه به خاطر شرایط فعلی بعید به نظر می‌رسد که ایرانیان بتوانند به راحتی تجهیزات مورد نظر را تهیه کنند. اما ایلان ماسک در پاسخ به این موضع‌گیری مقامات جمهوری اسلامی گفت «اگر بتوانید تجهیزات را بگیرید (گویا منظور وی، به صورت قاچاقی بوده است) حتماً کار خواهد کرد.»