ریال دیجیتال چیست؟
ماه گذشته، نسخه ظاهراً کامل پیش نویس سند ریال دیجیتال بانک مرکزی ایران منتشر شد. مفهوم ارز دیجیتال چیزی جدید نیست و در حال حاضر تعدادی از کشورهای جهان روی پروژه ارز دیجیتال مشغول به کار هستند. هم اکنون دست کم ۱۱ کشور از قبیل باهاما، نیجریه و جامائیکا یک سیستم ارز دیجیتال پیاده کرده اند و چند کشور دیگر مانند روسیه، چین و عربستان سعودی در مرحله پایلوت راه‌اندازی چنین ارزی قرار دارد.
در این سند بانک مرکزی اعلام کرده که «هدف از تهیه سند، ایجاد بستری به منظور تبیین اهداف، ابعاد، تهدیدها و فرصتهای توسعه ریال دیجیتال بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.» اما آتلانتیک کانسیل گزارش کرده که این پروژه فقط تلاش حکومت جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریمهاست.
لازم به ذکر است که با وجود اینکه معماری و پروتکلهای ریال دیجیتال به رمزارزهای دیگر شباهت دارد، ریال دیجیتال اصلا رمزارز نیست و برخلاف رمزارزها، قابلیت استخراج و استفاده برای سرمایه‌گذاری را ندارد. این نوع ارز دیجیتال، ارز دیجیتال بانک مرکزی «CBDC» شناخته می‌شود و توسط بانک مرکزی کشور مدیریت می‌شود. به همین دلیل امکان بی‌نام و نشانی کاربران آن وجود ندارد و به این ترتیب تنها کاربر ریال دیجیتال، جایگزینی اسکناس و سکه خواهد بود. علاوه بر این بانک مرکزی اعلام کرده که تنها نهادی که قادر به تنظیم میزان عرضه ریال دیجیتال خواهد بود، خود بانک مرکزی است.
خلاصه چند نکته مهم ریال دیجیتال
- ریال دیجیتال در کیف پولی روی گوشی ذخیره می‌شود.
- قیمتش در مقایسه با رمزارزهای دیگر نسبتاً ثابت و اساس آن، ارزش ریال است.
- یکی از ویژگی‌های ریال دیجیتال سطح امنیت بالای آن نسبت به اسکناس و سکه است.
- نرخ تبدیل به ریال یک به یک است.
- انتقال فرد به فرد بدون شناخته شدن ذینفعان ممکن نیست.
تعجب آور نیست که همه‌گیری کرونا آغاز پایان پول نقد و حرکت جامعه به سمت پول دیجیتال بود اما با این تغییر چند سوال مطرح می‌شود؛ اولین سوال این است که اگر موبایلمان گم شود یا به سرقت برود چه می‌شود و حساب ریال دیجیتال چگونه به هویت‌مان متصل می‌شود؟ سوال دوم این است که اگر فردی به موبیل یا اینترنت دسترسی نداشته باشد چطور از ریال دیجیتال استفاده کند؟
در هر حال، رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده که تا پایان شهریور ماه اجرای آزمایشی ریال دیجیتال آغاز و اطلاعات بیشتری درباره آن به زودی منتشر خواهد شد.
در این لینک می‌توانید نسخه PDF پیس نویس کامل ریال دیجیتال را به صورت مستقیم دانلود کنید