واتس اپ امن است؟
ادعای فیسبوک: پیام‌های کاربران واتس اپ را نمی‌خوانیم…
واتس اپ یک پیام‌رسان رایگان آمریکایی است که سال 2014 توسط شرکت فیسبوک خریداری شد و به دلیل امکان برقراری تماس‌های صوتی و ویدئویی، ارسال عکس و فایل و لوکیشن و محتواهای گوناگون دیگری محبوبیت فوق‌العاده‌ای را کسب کرده است. از مزیت‌های بارز واتس اپ می‌توان به امنیت بالا و رمزگذاری سرتاسر تمامی پیام‌ها و محتوای ارسالی اشاره کرد، البته در چند روز اخیر صحت ادعای فیسبوک مبنی بر اینکه این شرکت به محتوای پیام‌های ارسالی دسترسی ندارد، مورد تردید جدی قرار گرفته است.
… مگر در صورت نیاز!
بر اساس گزارشی که چند روز پیش منتشر شد، فیسبوک هزاران کارمند قراردادی را برای بررسی پیام‌های کاربران استخدام کرده است. سخنگوی فیسبوک ضمن اذعان به درستی این ادعا تاکید کرد که تنها پیام‌هایی که توسط کاربران گزارش می‌شوند مورد بررسی قرار می‌گیرند و همچنین امکان بررسی تماس‌های صوتی و ویدئویی وجود ندارد.
از آنجا که سنگ بنای محبوبیت واتس اپ در میان بعضی از کاربران میزان امنیت و رمزگذاری کامل و سرتاسر پیام‌ها و محتوای ارسالی در آن است، این خبر که در صورت گزارش شدن پیامی، آن پیام از حالت رمزگذاری شده در آمده و برای کارمندان قراردادی این شرکت ارسال می‌شود، نارضایتی کاربران را در پی داشته است.
حرف حساب منتقدان چیست؟
به گفته سخنگوی واتس اپ، بیش از 100 میلیارد پیام در روز به صورت امن و مطمئن در این پیام‌رسان رد و بدل می‌شود. سخنگوی این شرکت در ادامه بیانات خود اظهار داشت: ما سرویس خود را طوری طراحی کردیم که جمع‌آوری داده‌ها از آن در پایینترین حد ممکن صورت پذیرد ولی در عین حال امکان جلوگیری از اسپم و بررسی و مقابله با تهدیدات احتمالی برای شرکت حفظ شود.
این امر، موضوع بحث و تبادل نظرهای فراوانی در فضای مجازی قرار گرفته که از یک طرف برخی کاربران معتقدند این خبر، فریبکارانه و بی‌اساس است، این در حالی است که کاربران دیگری با توجه به انیکه حتی اگر این امکان تنها برای بررسی موارد سوءاستفاده در اختیار کارمندان قراردادی فیسبوک قرار دارد، با این حال راه را برای هکرهای احتمالی مقداری هموارتر کرده، ابراز نگرانی کرده‌اند. بیشتر انتقادات متوجه شکل و ساختار رابطه واتس اپ با فیسبوک و همچنین «حلقه بسته» و غیر قابل بازرسی بودن این رابطه است که به عقیده برخی منتقدان عدم شفافیت پیرامون الگوریتم شناسایی ناهنجاری و سوءاستفاده به کار رفته در واتس اپ باعث می‌شود که حصول اطمینان از امنیت و عملکرد صحیح این پیام‌رسان، امری امکان‌ناپذیر باشد. علاوه بر این بعضی‌ها اظهارنظر کرده‌اند که وقتی قرار است رمزگذاری پیام‌رسانی سرتاسر باشد، امکانات گزارشدهی در آن پیام‌رسان جایی نداشته و برای ابهام‌زدایی از این موضوع بایست از نسخه بعدی واتس اپ حذف گردد. از طرف دیگر برخی کاربران گفته‌اند که هدف از رمزگذاری پیام‌ها، محافظت آـنها در حین انتقال بوده و پس از دریافت توسط گیرنده از این حالت درآمده و اگر گیرنده به هر دلیلی تصمیم به اشتراک‌گذاری آن را بگیرد منعی برای این کار وجود ندارد.
ته قضیه چیست؟
ته قضیه این است که آیا سوالات مطرح شده در واقع سوالاتی است که باید مطرح شود؟ اگر ادعای واتس اپ را مبنی بر اینکه تنها پیام‌های گزارش شده مورد بررسی قرار می‌گیرند بپذیریم، این سوال پیش می‌آید که آیا مسئولیت نظارت و برخورد با کاربران خطاکار باید به عهده شرکت‌های نرم‌افزاری باشد؟ و آیا این درست است که یک شرکت آمریکایی در نظارت بر کاربران غیرآمریکایی دخیل باشد؟ قطعا نه. اول از همه باید ازالگوریتم گزارشدهی بکار رفته در واتس اپ ابهام‌زدایی شود اما از آنجا که فیسبوک تا کنون در هیچ موردی خود را آماده شفافسازی نشان نداده است، احتمال رفع ابهامات موجود و بازگشت اعتماد کاربران مردد بعید به نظر می‌آید.