سند همکاری اطلاعاتی ایران و چین
شبکه ملی اطلاعات که موضوع نوشته هفته گذشته خبرگزاری سایبر ایران بود، به عنوان یکی از زمینه‌های همکاری ایران و چین در چارچوب سند همکاری ۲۵ ساله‌ای توسعه خواهد یافت که چند وقت پیش به امضای طرفین رسید که علنی شدن آن، خشم طرف چینی را برانگیخت. از قرار معلوم با ورود چین به طرح اینترنت حلال، ابعاد و گستره آن به مراتب از آن چیزی بزرگتر خواهد شد که مقامات ایران در بدو کار در نظر داشتند. در مرحله بعدی اجرای این توافق میان ایران و چین، ایران به امکانات و تجهیزات نظامی و جاسوسی الکترونیکی مجهز می‌شود که تجهیزات مذکور بر توانمندی نیروهای نظامی و انتظامی کشور برای جاسوسی از مردم در فضای مجازی می‌افزاید. با توجه به تجربیات فراوان چین در این حوزه به نظر می‌رسد حکومت ایران در صدد است تا همانند حکومت چین بر تمامی فعالیت‌های مردم در اینترنت اشراف یابد، هدفی که مورد تایید سید علی خامنه‌ای رهبر انقلاب ایران است و سالیان سال است در دستور کار سپاه پاسداران قرار دارد.
از جمله مراحل بحث‌برانگیز این طرح می‌توان به نصب ۱۵ میلیون دوربین مداربسته در ۲۸ شهر ایران اشاره کرد. البته نصب چنین تجهیزات در ایران همچون بسیاری کشورهای دیگر تازگی ندارد اما تفاوت این طرح با دفعات قبلی این است که شبکه جدید دوربین‌ها به دو مراکز کنترل وصل خواهند بود، یکی در ایران و دیگری در چین. با توجه به میزان قدرت و نفوذ نهادهای امنیتی-اطلاعاتی در ایران و چین، اتصال مراکز کنترل به سامانه‌های نظارتی دستگاه‌های اطلاعاتی دو کشور امری تقریباً قطعی است، به خصوص که در ضمن نصب دوربین‌های مداربسته، در مرحله بعدی اطلاعات حاصل از شبکه دوربین‌ها با اطلاعات شرکت‌های مخابراتی و همچنین دیتابیس‌های دولتی و بانکی هم تکمیل خواهد شد تا تصویر کاملی از زندگی شهروندان به دست آید. تنها پس از به اتمام رسیدن این مراحل است که دیوار آتش بزرگ ایران که به عنوان «اینترنت حلال»، «اینترنت پاک» و «شبکه ملی اطلاعات» شناخته می‌شود، به طور کامل اجرایی می‌شود.
هدف از راه‌اندازی این سیستم‌های کنترل و نظارت این است که دستگاه‌های امنیتی-اطلاعاتی با بکارگیری آلگوریتم‌های هوش مصنوعی، داده‌ها و اطلاعات افراد را بررسی کرده و هرگونه فعالیت غیرعادی یا بعضاً تخلفات احتمالی را شناسایی کنند (گربه را دم حجله باید کشت) و آن طور که می‌خواهند با فرد مورد نظر برخورد نمایند. در واقع آنچه با راه‌اندازی این طرح به دست می‌آید، امکان تشکیل هویت دیجیتالی تمامی شهروندان کشور است که بدینوسیله نظارت کامل بر تمامی فعالیت‌های آنها برای دستگاه‌های امنیتی-اطلاعاتی مقدور می‌گردد.
مبنای انتقال داده‌ها در داخل و همچنین انتقال داده‌ها به سرورهای مستقر در چین، همانند زیرساخت‌های فنی و رمزگزاری و… همه و همه ساخت چین است. این امر با دیگر مفاد سند همکاری که بر اساس آن چین مجاز است تا کارخانه و دیگر تاسیسات صنعتی و تجاری در ایران احداث و عملی کند، همخوانی کامل را دارد که با توجه به شرط و شروط مندرج در سند همکاری، ایران حد اقل تا ۲۵ سال دیگر از این بندِ خودبافته رها نمی‌شود. از نظر چین، ایران منبع انرژی مغتنم و ارزشمندی است ولی به ایران به عنوان شریک برابر نمی‌نگرد، دیدگاهی که با انعقاد سند همکاری ۲۵ ساله نوعی مشروعیت هم پیدا کرده است.
به یقین می‌توان گفت که طرح نظارتی-جاسوسی مشترک ایران و چین، قدرت سیاسی سپاه را تکمیل و حریم خصوصی ایرانیان را بیش از پیش تقلیل می‌کند. طرح شبکه ملی اطلاعات دیگر صرفاً فعالیت‌های کاربران در فضای مجازی نه بلکه در فضای واقعی را هم نشانه می‌رود که در نتیجه تا چندی دیگر فاتحه حریم خصوصی در این مملکت خوانده می‌شود. اجرای کامل این طرح قرار است اواسط آبان کلید بخورد، هر چند که این امر منوط به دستیابی طرفین به توافق نهایی بر سر شیوه تعیین ترتیب کلیدها است که انتظار می‌رود این توافق تا آخر مهرماه حاصر گردد.