بالاخره قانون روشن شده است: صنعت بیت کوین در ایران راه اندازی می شود
از اختراع پول دیجیتالی موسوم به بیت کوین در سال ١٣٩٧ تا زمان اخیر جایگاه قانونی این رمزارز جنجال برانگیز بسیار مبهم بوده است. اما با اعلام مصوبۀ هیأت وزیران ایران در مرداد ماه ١٣٩٨ که بر طبق آن استفاده از این پول به شرط پذیرش کامل ریسک توسط کاربر مجاز است، وضعیت سر انجام واضح و روشن شده است: بازار بیت کوینی ایران آمادۀ راه اندازی است.
فضای مجازی ایران نشان دهندۀ آن است که علاقه‌مندی مردم ایران به این ارز مجازی بسیار بالا است. علت اصلی این علاقه شاید این باشد که بیت کوین تجارت با جهان را در این کشور منزوی دوباره امکان پذیر می سازد و در عین حال سرمایه گذاری در پول مجازی راه گریز از بی ثباتی ارزش پول ملی ایران ایجاد می کند.
بیت کوین نیز زمینه ای در حال رشد است. از امسال طلاب دروس خارجۀ فقه معاصر حوزۀ علمیۀ قم فرصت دارند جایگاه بیت کوین را از لحاظ فقهی مطالعه کنند.
استخراج (یا ماینینگ) بیت کوین برق فراوانی مصرف می کند چراکه کار تولید این رمزارز بوسیلۀ نرم افزار های پر هزینه ای صورت می‌گیرد که با حل معادلات ریاضی پیچیده ای رمزارز استخراج می‌شود. ماینری که از همه سریعتر معادله را حل می کند تعداد معینی بیت کوین جایزه می گیرد و تراکنش صورت گرفته، به بلاک چِین (زنجیره بلوکی) که نوعی دفتر کل مجازی است، افزوده می شود.
با توجه به نیاز روند استخراج بیت کوین به مقدار چشمگیر برق، شرکت مادر تخصصی تولید برق حرارتی طرحی را اعلام کرده است تا بر اساس آن برق تولیدی سه نیروگاه را به ماینر های بیت کوین در کشور اختصاص بدهد.
طرح مزبور دسترسی ماینر ها به یکی از اساسی ترین مواد مورد نیاز خود – برق – را افزایش می دهد که باعث افزایش کارایی کلی می شود.
محسن طرز طلب، مدیر عامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، می گوید که وضعیت اقتصادی کشور که به دلیل تحریم ها بحرانی شده است دغدغۀ بزرگی برای حکومت است. اکنون این شرکت در نظر دارد محیطی را ایجاد کند که هم به نفع بخش بازرگانی باشد و هم اشتغال ایجاد کند.
گمان می شود که راه اندازی برنامۀ استخراج بیت کوین می تواند مشکل کاهش سودآوری صنعت برق ایران را بر طرف کند. پارسال وزرای ایرانی تخمین زدند که استخراج منظم و گستردۀ بیت کوین می‌تواند سودی بالغ بر ۵/٨ میلیارد دلار دربیاورد.
ایران تا به حال از مشروعیت بخشیدن به صنعت استخراج رمزارز و ایجاد محیط جذابی برای ماینر ها نتایج خوبی به دست آورده است. در تیر ماه ١٣٩٩، همزمان با ادامۀ افزایش چشمگیر سرمایه گذاری در کشور، وزارت صمت اعلام کرد که ۱۴ مجوز استخراج را برای شرکت های خارجی صادر کرده است.
مجوز استخراج بیت کوین در ایران پیشتر امسال الزامی شد. ماینر های علاقه مند باید در زمان درخواست مجوز مشخصات وسایل استخراج و میزان فعالیت احتمالی خود را اعلام کنند. در همین ارتباط گزارشی که در دی ماه ٩٨ منتشر شد تأیید کرد که تا الآن بیش از صد شرکت استخراج رمزارز موفق به کسب مجوز شده‌اند.
برق مورد نیاز این عملیات استخراج بیت کوین از توربین‌های انبساطی سه نیروگاه گاز طبیعی تولید می‌شود تا بر تقاضای تولید کنونی تاثیر نامطلوبی گذاشته نشود. پس از گذشت زمان اندکی روشن می شود که آیا به تعادل مناسبی رسیده است که در غیر این صورت ممکن است عرضۀ برق کنونی که برق مورد نیاز منازل، شرکت و صنعت های کنونی ایرانی را تأمین می کند دچار کمبود برق شود. استخراج بیت کوین هرچقدر سودمند هم که باشد، اگر به قطعی برق منجر شود می تواند عواقب بسیار منفی ای برای تمامی کشور در پی داشته باشد.
برای ماینر های ثبت نام کننده در این طرح انگیزۀ دیگری هم هست: قیمت برق برای آنها کاهش می‌یابد. خبرگزاری مهر گزارش داد که برای ماینرها قیمت برق مصرفی از ۳/۲ هزار تومان در کیلووات ساعت متجاوز نمی شود. در زمان‌های اوج مصرف برق، این رقم به ۱۳/۳ هزار تومان در کیلووات ساعت افزایش می یابد. کشور های دارای برق کم هزینه میزبان های عمدۀ عملیات استخراج رمزارز می شوند، امری که می تواند به رقابتی بین برخی کشور ها منجر شود به گونه‌ای که هر کشور با عرضۀ برق به پایینترین قیمت ممکن، تلاش دارد تا بیشترین شمار ماینرها را از سراسر جهان به سمت خود جذب کند. همچنین بعید نیست که ایران برخی ماینر های چینی را که ۶۵ در صد قدرت هشینگ (فرآیندی ارز دیجیتالی) جهان را از آن خود کرده‌اند، به سمت خود بکشاند.
با وجود اینکه صنعت بیت کوین ایران الآن آمادۀ راه اندازی است و امکان دارد هم برای دولت هم برای سرمایه گذاران بسیار بهره مند شود اما نباید چالش های دوگانۀ رقابت سخت با قدرت هش بسیار بالای چین و ایجاد تعادل ظریفی در شبکۀ برق‌رسانی را دست کم گرفت.